Depresja - objawy i leczenie
Depresja – objawy oraz leczenie. Dlaczego zdecydowałam się na taki temat artykułu? Odpowiedź jest bardzo prosta. W moim gabinecie psychoterapii online trudności związane z depresją, smutkiem, poczuciem przygnębienia są tymi problemami, które pojawiają się najczęściej. Bardzo wielu moich klientów mierzy się z depresją i przejściowymi okresami przygnębienia. Kontaktują się ze mną ponieważ tracą radość życia, poczucie zadowolenia, motywację, chęć do działania. Jak często sami opisują “czują, że wegetują i nic im nie daje satysfakcji lub zadowolenia”. Tym trudnościom towarzyszy też duże poczucie zagubienia i niepewności. Wiele osób, gdy przychodzi do gabinetu online ma potrzebę nazwania i zdefiniowania tego co się z nimi dzieje, określenia czy to depresja czy jeszcze nie? Moje 10 lat doświadczeń pracy w zawodzie psychoterapeuty pokazało mi, że znacząca większość osób, które zgłaszają się po pomoc to osoby, które cierpią już bardzo długo, a depresja jest mocno zaawansowana. Ma na to wpływ wiele czynników, o których wspomnę poniżej.
Depresja w liczbach
W tym artykule chciałabym przede wszystkim uporządkować wiedzę na temat objawów depresji oraz możliwości jej leczenia, ale chciałabym zasygnalizować też kilka ważnych faktów, które mam nadzieję rozwinąć w kolejnych artykułach na temat depresji.
Temat depresji – objawów i leczenia, jest niezwykle ważny. Spójrzmy na liczby: Na depresję choruje na świecie około 350 mln ludzi. W Polsce cierpi na nią prawdopodobnie około 1,5 mln osób. Depresja jest najczęściej diagnozowana u ludzi w wieku 20-40 lat. Czy możesz sobie wyobrazić skalę cierpienia? 1,5 mln ludzi to wszyscy mieszkańcy Krakowa i Trójmiasta. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia, do 2030 roku depresja będzie najczęściej występującą chorobą na świecie.
Czy to już objawy depresji, czy jeszcze zwykły smutek?
O depresji, objawach i leczeniu możemy zacząć rozważania wtedy, gdy zdefiniujemy czym jest depresja. Depresja należy do tzw. zaburzeń nastroju, czyli zaburzeń, których objawy koncentrują się zwykle wokół nieprawidłowej regulacji nastroju – np. utrzymującym się smutku, nadmiernej drażliwości i wybuchach gniewu, utraty zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności. W przypadku depresji głównym objawem jest obniżenie nastroju, które utrzymuje się przez większość czasu. Jednak należy tutaj odróżnić depresję od smutku. Chcę mocno podkreślić, że w potocznym myśleniu obraz i rozumienie depresji jest wciąż bardzo zakłamany. Wiele osób czeka tak długo z pójściem po pomoc (do psychoterapeuty lub psychiatry) bo w społeczeństwie słyszy, że wystarczy „wziąć się w garść, ogarnąć się”. Nawet pewne językowe uproszczenia zakłamują mocno obraz depresji. Jestem pewna, że wielu z was ma wśród znajomych czy rodziny osobę, która gdy jest jej smutno lub czuje się sfrustrowana używa powiedzenia “Mam depresję” – bywa, że jest to potoczne nazywanie smutku lub irytacji. Ustalmy zatem jednoznacznie, mimo, że osoba w depresji odczuwa między innymi smutek to:
“Depresja to nie jest smutek. Depresja to choroba, która, gdy nie jest leczona, może prowadzić do śmierci”
Oczywistym jest, że każdy z nas ma czasem zły dzień, bywamy przygnębieni, zmartwieni lub smutni. Bywa tak, że nie rozumiemy dlaczego tak się dzieje. Jednak czy to znaczy, że mamy depresję? Zasadniczą różnicą między smutkiem a depresją jest fakt, że uczucie smutku nie zakłóca codziennego życia. Depresja natomiast “rozlewa” po całym Twoim świecie. Nie jesteś w stanie normalnie pracować, uczyć się, jeść, spać, utrzymywać kontaktów społecznych. Codzienne życie jest przytłaczające. I to jest jedna twarz depresji, ale mogą być też inne. Zdarza się tak, że się uśmiechasz, funkcjonujesz, wydaje się, że świetnie sobie radzisz. Wytrychem jest “wydaje się”, bo niezależnie od formy depresji zawsze towarzyszą jej poczucie bezsilności, bezradności i beznadziei.
"Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) depresja jest wiodącą przyczyną niesprawności i niezdolności do pracy na świecie oraz najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym"
Co to jest depresja i jakie są jej objawy?
Depresja – objawy i leczenie – te dwa aspekty są kluczowe i sprawiają najwięcej trudności. Dlatego, że są one bardzo indywidualną kwestią. Postaram się jednak opisać je w zrozumiały sposób. Zacznę od objawów depresji, w kolejnym akapicie przejdę natomiast do opisu jej leczenia.
Objawy depresji czasami są mylące, bo jak wspomniałam wyżej ma ona wiele “twarzy”. Tutaj możesz zapoznać się z moim artykułem na temat “Ile twarzy ma depresja?” Natomiast leczenie depresji jest zależne do jej rodzaju, stopnia zaawansowania i przyczyn. Ale wróćmy do objawów.
Objawy depresji możemy podzielić na podstawowe i dodatkowe. Podział ten jest dość istotny przy diagnozie depresji.
Podstawowe objawy depresji:
- obniżony nastrój pojawiający się rano i utrzymujący się przez większą część dnia, prawie codziennie, niezależnie od okoliczności, poczucie smutku i przygnębienia,
- utrata zainteresowania działaniami, które zazwyczaj sprawiają przyjemność, lub zanik odczuwania przyjemności – tak zwana anhedonia, czyli zobojętnienie emocjonalne,
- osłabienie energii lub szybsze męczenie się,
Dodatkowe objawy depresji:
- zaburzenia snu,
- myśli samobójcze,
- problemy z pamięcią i koncentracją uwagi,
- utrata wiary w siebie,
- utrata pozytywnej samooceny,
- poczucie winy (nadmierne i zwykle nieuzasadnione),
- spowolnienie psychoruchowe ,
- zmiany łaknienia i masy ciała (częstsze zmniejszenie apetytu niż zwiększenie),
Diagnoza: depresja
Przy podejrzeniu depresji, na podstawie objawów, lekarz jest osobą, która stawia diagnozę i proponuje leczenie. Depresja jest diagnozowana przez lekarza psychiatrę (w Polsce), w UK diagnozuje ją również lekarz pierwszego kontaktu (GP) i w razie potrzeby (co się zazwyczaj dzieje) przepisuje on leki. Diagnoza opiera się na dokładnym zebraniu wywiadu oraz badaniu stanu psychicznego pacjenta. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 muszą pojawić się przynajmniej dwa podstawowe objawy tej choroby oraz minimum dwa objawy dodatkowe, spośród wymienionych powyżej – SPÓJRZ powyżej. Oprócz tego, objawy te powinny utrzymywać się przynajmniej przez dwa tygodnie. Jak wspomniałam depresję może zdiagnozować tylko lekarz, jednak możemy spróbować rozpoznać u siebie objawy depresji. Służy do tego Skala depresji Becka, tzw. Test BECKA. Jest to tylko narzędzie pomocnicze, jednak wynik testu może być dobrą wskazówką, jeśli podczas wypełniania udzielimy uczciwych odpowiedzi.
Depresja u osób starszych - objawy i leczenie
Depresja u osób starszych jest dużo rzadziej diagnozowana, co nie znaczy, że jej nie ma. Jest bardzo powszechna, jednak psychiatrzy napotykają na wiele trudności diagnostycznych. Objawy nie są jednoznaczne, bywa, że objawy somatyczne utrudniają zauważenie depresji. Jednak leczenie przebiega tak samo, jak u chorych w młodszym wieku.
Aby lepiej diagnozować depresję u osób starszych został skonstruowany test: Skala Oceny Depresji Yesavage’a (GDS), jest on dedykowany dla osób po 65 roku życia.
Skonstruowano go ponieważ u osób starszych jest:
- niska wykrywalność depresji,
- depresja bywa mylona z demencją, otępianiem,
- częściej występują objawy fizyczne (somatyczne), które, które utrudniają diagnozę depresji,
Jeśli jesteś osobą po 65 roku życia, albo bliskim takiej osoby test poniżej pomoże Ci ocenić samopoczucie i kondycję psychiczną.
Choroba na całe życie? Depresja – objawy oraz leczenie.
Depresja jest coraz powszechniejszą chorobą. Na szczęście dysponujemy skutecznymi metodami jej leczenia. Gdy słyszysz “Depresja – objawy oraz leczenie” to najważniejsze, co powinno przyjść Ci do głowy, zarówno z punktu widzenia osoby doświadczającej objawów depresyjnych, jak i osoby która widzi, że bliska jej osoba cierpi, to nie bagatelizowanie tych objawów i jak najszybsze udanie się po pomoc.
Leczenie depresji, mimo, że to choroba nawracająca, jest bardzo skuteczne. Może to być farmakoterapia, psychoterapia, a najczęściej używane i najskuteczniejsze działanie ma połączenie obu tych form, czyli leczenie zespołowe. Z jednej strony lekarz psychiatra i leki, z drugiej psychoterapia
“Zespołowe leczenie, połączenie psychoterapii i farmakoterapii, jest obecnie najskuteczniejszą metodą pomocy pacjentom i – w zależności od stopnia nasilenia choroby – przynosi stosunkowo szybką poprawę samopoczucia”
Metody leczenia depresji:
- farmakoterapia – wiele osób ma złe skojarzenia z farmakoterapią, wielu klientów, którzy korzystają z mojej pomocy, obawia się, że leki spowodują, że będą senni, nieobecni. Na szczęście leki najnowszej generacji nie są obarczone dotkliwymi skutkami ubocznymi, znacznie ułatwiają codzienne funkcjonowanie i pomagają czerpać korzyści z psychoterapii. Należy pamiętać, że pierwsze efekty działania leków przeciwdepresyjnych odczuwalne są po około dwóch tygodniach od rozpoczęcia leczenia. Bywa również tak, że chorzy widzą poprawę dopiero po miesiącu przyjmowania leków. Dlatego nie należy się zniechęcać. Oczywiście zawsze można lek, jego działanie lub brak, ewentualne skutki uboczne omówić z lekarzem.
- psychoterapia interpersonalna – w trakcie terapii dotyka się problemów interpersonalnych pacjenta. Terapia skupia się na zagadnieniach, które są ważne dla klienta, które przyczyniają się do jego cierpienia i trudności psychicznych. Mogą to być trudności w komunikacji z rodziną, bliskimi, żałoba, traumy, samotność, izolacja, zmiana ról.
- psychoterapia poznawcza – terapeuci poznawczy, pracują nad by zmienić negatywne schematy myślenia i postrzegania siebie. –
- psychoterapia behawioralna – koncentruje się na zachowaniu pacjenta i wprowadzeniu zmian jego zmiany. Pacjenci na początku terapii uczą się monitorować swój nastrój i aktywność.
Każda z tych form terapii jest skuteczna w leczeniu depresji, również psychoterapia online jest rekomendowana jako skuteczna, a w zasadzie nie zauważono różnic w skuteczności pomiędzy terapią stacjonarną a psychoterapią online. Więcej na ten temat tutaj: Psychoterapia online – co to właściwie jest?
- elektrowstrząsy – ta metoda leczenia kojarzy się bardzo negatywnie i przerażająco. W Polsce bardzo rzadko stosuje się tę metodę (w przeciwieństwie do np USA lub Skandynawii). Badania pokazują, że elektrowstrząsy są najskuteczniejszym biologicznym sposobem leczenia depresji – szczególnie wśród kobiet w ciąży i seniorów. Zabieg jest całkowicie bezbolesny – wykonuje się go w znieczuleniu ogólnym.
Depresja to choroba nawracająca. Depresja – objawy oraz leczenie.
Gdy rozważamy depresję, jej objawy i leczenie musimy pamiętać, że depresja jest chorobą nawracającą. Co to znaczy?
- pewna część pacjentów zachoruje na depresję jeden raz w życiu,
- jednak aż 75% chorych zachoruje ponownie w ciągu 2 lat od wyleczenia poprzedniego epizodu,
- bardzo ważne jest, aby nie zaprzestać leczenia od razu, gdy samopoczucie się poprawi,
- leczenie należy kontynuować minimum 6 miesięcy i dłużej,
- ważne jest stosowanie profilaktyki, dbanie o swoje zdrowie psychiczne, kontynuowanie psychoterapii. Więcej o profilaktyce TUTAJ.
Takie dane mogą brzmieć nieco przerażająco. Obawy przed nawrotem choroby mogą być bardzo niepokojące, podnosić poziom stresu. Pamiętaj proszę, że mimo choroby, nie jesteś wobec niej bezradny. Osoby z depresją, przy pomocy leków, psychoterapii, wsparcia psychologicznego, wsparcia bliskich, higieny zdrowia psychicznego mogą świetnie funkcjonować i zminimalizować nawroty choroby. Szczególnie podkreślam tutaj rolę psychoterapii – lepsze rozumienie siebie i swojego wewnętrznego świata to lepsze radzenie sobie ze stresem, lepsze zarządzanie swoimi emocjami, bycie bliżej siebie.
Podsumowanie - depresja, jej objawy i leczenie.
Pisząc artykuł Depresja – objawy i leczenie, chciałam przede wszystkim w pigułce przedstawić objawy depresji oraz sposoby leczenia.
Na koniec chcę zostawić Cię z kilkoma ważnymi wg mnie informacjami:
Jeśli podejrzewasz u siebie depresję, czujesz się źle, to nie czekaj. Możesz zacząć od testu depresji Becka i wykonać ten test online tutaj. Dzięki temu dostaniesz pewien wgląd w to, co się z Tobą dzieje, to nie jest diagnoza, ale pewna informacja.
Mocno zachęcam Cię do skonsultowania się z lekarzem psychiatrą lub psychoterapeutą. Nie ma powodu, żeby przedłużać Twoje cierpienie. Szybciej się tym zajmiesz, szybciej przyjdzie ulga. Jeśli czujesz, że jestem osoba, z którą możesz porozmawiać o tym jak się czujesz, masz poczucie, że możesz mi zaufać zachęcam cię do umówienia się na konsultację. Możesz to zrobić TUTAJ.
Nie musisz cierpieć. Nie jesteśmy bezradni wobec depresji – można ją skutecznie leczyć, zapobiegać nawrotom, lub uczynić je łatwiejszymi.
Jeśli jesteś zainteresowany/a raportem, który na temat depresji przygotowała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) można go pobrać TUTAJ.
Pozdrawiam,
Katarzyna Teslenko
Zapraszam się serdecznie do zapoznania z innymi wpisami na temat depresji:
Depresja – objawy i leczenie
Czy można zapobiegać depresji? Skuteczna profilaktyka depresji.
Ile twarzy ma depresja?
Zastanawiasz się czy to depresja. Tutaj możesz zrobić test, który pomoże ci ocenić Twój stan – Test Depresji Becka
Jesteś osobą po 65 roku życia, albo bliskim takie osoby, podejrzewasz depresję – Test Depresji dla Osób po 65 roku życia
